Шашны сүм хийд word 26 хуудастай
Энэ файл нь Монгол орон дахь шарын шашны сүм хийдүүд тэдгээрийн тухай мэдэээлэл агуулсан. илүү ихийг татаж аваад үзнэ үү
Сүм хийдийн туурь
Халх Монголд анх Төвдийн шар малгайтны урсгалыг Автай сайн хан оруулж ирсэн бөгөөд 1586 онд эртний Хархорум хотын суурин дээр байсан Тахай балгасан дээр үндэслэж Эрдэнэзуу хийдийг байгуулснаар Халхад шарын шашин нэвтрэн орж анхны үсм хийд баригдсан түүхтэй. 1586-1937 он хүртэл Монголд нийтдээ 800 орчим сүм хийдийн барилга, үүн дотроо 5000-6000 барилга байгууламж Монголын нутагт байсан. XVII-XIX зууны үед сүм хийдийг байгуулах үйл явц эрчимтэй явагдсан бөгөөд, тус үед байгуулагдсан зарим нь нэг алдартайгаас нь дурдвал, 
Үүнд:
•	Амарбаясгалант хийд
•	Балданбэрээвэн хийд
•	Богд хааны ордон
•	Гандантэгчилэн хийд
•	Дамбдаржаалин хийд
•	Дэмчигийн хийд 
•	Төвхөн хийд
•	Манзуширийн хийд
•	Чойжин ламын сүм
•	Хамрын хийд... зэргийг дурдаж болно.
Эдгээр хийдүүд нь Төвд-Хятад-Монголын барилгын хэв загварыг хослуулан баригдсан хосгүй үнэтөв гэж хэлж болно. Монголд байсан шарын шашны 800 гаруй барилгаас 770 гаруй барилгууд нь  1937-1939 оны хооронд явагдсан хэлмэгдүүлэлтийн үед эвдрэн сүйдсэн байдаг. Эдгээрээс цөөн тогоор үдсэн сүм хийдийг 1960-аад оны үеэс эхлэн музейн чиглэлээр ажилуулж эхэлсэн байдаг нь тэдгээрхийг үлдэж хоцроход нь дөхөм болсон. 
1990 онд Монгол оронд ардчилсан өөрчлөлт явагдан шарын шашин дахин сэргэн мандаж урьд устсанаа сэргээж, шинээр сэргээн хөгжүүлж байна. 1996 онд Гандантэгчилэн хийдэд Мэгжид Жанрайсаг бурхныг дахин бүтээн, залсан үйл явдал нь шарын шашин дахин дэлгэрэхийн илэрхийлэл болсон.
Амарбаясгалант хийд
Сэлэнгэ аймгийн Бүрэнхаан уулын өвөрт Ивэн голын эхэнд байдаг. Монголын анхдугаар Богд Г.Занабазарын үйлс, эрдэм билэг, авъяас, ур ухааныг сүсэглэн дээдэлж, түүнд зориулсан хийдийг бариулахаар 1725 онд Манжийн эзэн хаан Энх-Амгалан